ایرانگردی
به گزارش آی فیلم 2، وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در اقدامی نو، القاب «بابای موسیقی پشتو» و «سلطان دمبوره» را به استادان موسیقی سنتی افغانستان استاد «گل‌زمان» و «صفدر توکلی»، اعطا کرد.
این وزارت همچنان «مدال افتخار موسیقی» انجمن هنرمندان موسیقی افغانستان را برای استاد «محمد احسان عرفان» اعطا و شماری دیگر از هنرمندان سابقه‌دار و موفق موسیقی افغانستان را تقدیر کرد.
استاد «صفدر توکلی» در سال ۱۳۲۰ خورشیدی در «یکاولنگ» از مربوطات ولایت «بامیان» متولد شد. او دمبوره نواز هنرمند و آواز خوان مشهور رادیو و تلویزیون ملی افغانستان می‌باشد.
وی خود شعر می سرائید و آهنگ می‌ساخت. او اسطوره «دمبوره نوازی» نسل خویش است و به داشتن سبک خاص در موسیقی سنتی محلی و فولکلور مشهور است.
توکلی در جوانی با شوق و علاقه به هنر موسیقی روی آورد. برای دنبال کردن هدفش، بامیان را ترک گفته و عازم کابل گردید و نظر به شوق و پشتکاری که در هنر موسیقی داشت به رادیو تلویزیون ملی افغانستان راه یافت.
وی مفتخر به اخذ مدال صداقت و نشان افتخار گردیده‌است. وی به عنوان هنر مند محلی افغانستان مسافرت های زیاد هنری به کشورهای ازبکستان، آذربایجان، ترکمنستان، قرقیزستان، تاجیکستان، منگولیا، پاکستان و ایران داشته است که از این مسافرت هایش افتخارات هنری زیادی را برای افغانستان به ارمغان آورده‌است.
او همچنین از سال ۱۳۶۴ تا سال ۱۳۷۵ سرپرستی گروه هنری وزارت فرهنگ افغانستان را به عهده داشته‌است.
آهنگ «اگر از بامیان و قندهاریم – همگی یک براریم» وی به صورت یک سمبل اتحاد ملی شهره گشت. صفدر دارای گروپ خاص هنری بود و شاگردان زیادی تربیه نمود که آنها فعلا آهنگ سرایان افغانستان هستند.
استاد «گل زمان» نیز در سال 1316 خورشیدی در قریه چشمه (چینه کله) مربوط ولایت «خوست» به دنیا آمد. هنوز هفت ساله نشده بود که علاقمند موسیقی شد. در آغاز دایره می نواخت و به همراهی آن و در گوشه و کنار قریه اش آواز خوانی می کرد.
وقتی چهارده ساله شد دو برادر بزرگترش یکی «امان الله» با طبله و دومی «مشعل» با هارمونیه به او پیوستند و از آن زمان به عنوان دسته هنری در ولایات پکتیا، لوگر و مناطق سرحدی افغانستان چندین سال هنرنمایی می کردند.
در سال 1343 گل زمان به کابل آمد و در رادیو افغانستان آواز خوانی را شروع کرد، اولین آهنگی که با آواز وی از رادیو افغانستان پخش شد، آهنگ فولکلوریک «غندی مندی» بود.
استاد گل زمان برای اجرای کنسرت ها، بارها به کشورهایی چون اتحاد شوروی سابق، پاکستان، هندوستان، ایران، منگولیا، جمهوری چک و آلمان مسافرت کرده که تقدیر نامه ها و مدال هایی نیز به او اهدا شده است.
استاد گل زمان در افغانستان در سال 1361 به اخذ جایزه دوم در آواز خوانی و در سال 1362 جایزه دوم در آهنگسازی نایل شده است. او در موسیقی شاگرد زنده یاد «دین محمد زاخیل» است .
وی علاوه بر دایره که معمولا حین اجرای آهنگ های فلکوریک آن را می نوازد، در نواختن هارموینه، رباب، ماندولین، دهل و شپلی مهارت دارد.
«گل زمان»، نه تنها برای خود، بلکه برای عده زیادی از آواز خوانان معروف از جمله استاد اولمیر، احمد ظاهر، رحیم مهریار، اسماعیل پیروز، طلا محمد، سید علم، عبدالله مقری، رحیم غفاری، هدایت الله و دیگر هنرمندان شناخته شده آهنگ هایی ساخته است.
م ا / ح ح
